“Πασχαλινή Λαμπάδα εἶναι ἔθιμο πού ἔχει σχέση μέ τήν παράδοση τῆς ἀρχαίας Ἐκκλησίας νά τελεῖ τό Βάπτισμα τῶν νέων μελῶν Της τήν νύκτα τῆς Ἀναστάσεως. Μέ τήν ἔναρξη τῆς ἱερᾶς ἀκολουθίας γινόταν ἡ τελετή τοῦ ἀνάματος τῶν λαμπάδων, τό πλῆθος τῶν ὁποίων, ὅπως μᾶς πληροφορεῖ ὁ Εὐσέβιος Καισαρείας, «ἔκανε τή μυστική διανυκτέρευση τῶν πιστῶν πιό φωτεινή κι ἀπό τήν πιό φωτόλουστη ἡμέρα» Ὁ Ναός ἦταν κατάφωτος ἀπό τούς πολυελαίους καί τά πολυπληθή κηροπήγια. Κάθε πιστός ἐπίσης εἶχε τή δική του λαμπάδα. Ὅλοι γιόρταζαν τή διπλή Λαμπρή: Τήν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ καί τήν ἀνάσταση τόσων ψυχῶν, πού θ᾿ ἄφηναν ὁριστικά τήν πλάνη καί θά προσχωροῦσαν στήν Ποίμνη τῆς Ἐκκλησίας. Ὅλοι εἶχαν ἐπίσης κάτι νά θυμηθοῦν, ἴσως τή δική τους ἤ κάποιου ἀγαπημένου τους προσώπου, γενέθλια ἡμέρα στήν «καινή» ζωή. Οἱ Φωτιζόμενοι, μέ ἀναμμένες τίς λαμπάδες τους ἀναχωροῦσαν μαζί με τόν Ἐπίσκοπο, τούς ἱερεῖς, τίς διακόνισσες καί τούς ἀναδόχους τους, γιά τό Βαπτιστήριο, ἐνῶ οἱ Πιστοί παρέμεναν στό Ναό προσευχόμενοι. Ἀπό τήν ὅλη αὐτή μυσταγωγία καί πανήγυρη τῆς εἰσόδου τῶν πιστῶν στήν Ἐκκλησία, σήμερα ἔχει δυστυχῶς ἀπομείνει μόνο τό ἔθιμο τῆς λευκῆς ἀναστάσιμης λαμπάδας, τῆς ὁποίας ἡ χρήση πῆρε συμβολικό χαρακτήρα.” («ΚΑΤΗΧΗΣΕΙΣ, Ἁγίου Κυρίλλου Ἱεροσολύμων» Ἔκδοσις«Ἑτοιμασία» Ἱερᾶς Μονῆς Τιμίου Προδρόμου Καρέα).